หากกล่าวถึง พญานาค หรืองูยักษ์ ที่มีขนาดลำตัวใหญ่มีหงอนสีทอง ตามความเชื่อของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งต้นกำเนิดความเชื่อนั้นมาจากอินเดีย หลายเรื่องราวในตำนานเล่าถึงพญานาค โดยเฉพาะในมหาภารตะ นาคคือปรปักษ์ของครุฑ
ส่วนในทางพระพุทธประวัติได้เล่าถึงพญานาคไว้หลายครั้งเช่นกัน เช่น จำแลงกายมาเข้าพบพระพุทธเจ้า เพื่อขอบวช และยังคงมีเรื่องพญานาคตามความเชื่อ โดยเชื่อว่าพญานาคอาศัยอยู่ในแม่น้ำโขง หรือเมืองบาดาล และมีคนเคยพบรอยพญานาคขึ้นมา วันวันออกพรรษามีลักษณะคล้ายงูขนาดใหญ่ โดยความเชื่อส่วนใหญ่พื้นฐานพญานาคมีลักษณะเป็นงูตัวใหญ่ มีหงอนสีทองมีดวงตาเป็นสีแดง เกล็ดเหมือนปลามีหลากหลายสีต่างกันไปตามบารมี เช่น สีเขียว สีดำ หรือมีเป็น 7 สี เหมือนสีรุ้ง และที่สำคัญนาคธรรมดาจะมีหัวเดียว แต่นาคที่มีบารมีอยู่ระดับสูงจะมี 3 หัว 5 หัว 7 หัวและ 9 หัว
นาคจำพวกนี้สืบเชื้อสายมาจาก อนันตนาคารช ผู้เป็นบัลลังก์ของพระวิษณุนารายณ์ปรมนาท ณ เกษียรสมุทร อนันตนาคราชนั้นเล่ากันว่ามีร่างกายใหญ่โต มีความยาวสิ้นสุด และมีกว่า พันหัว
พญานาคนั้นมีทั้งเกิดในน้ำและบนบก เกิดจากครรภ์และจากไข่ มีอิทธิฤทธิ์สามารถ บันดาลให้เกิดคุณและโทษได้ นาคนั้นมัจจะแปลงกายเป็นมนุษย์ที่มีรูปร่างสวยงาม เจ้าแห่งงูใหญ่ คือ นาค นั่นเอง และไม่สามารถบรรลุธรรมได้ แต่จัดอยู่ฝ่ายสุคติภูมิอยู่สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา และตำนานพญานาคแบ่งเป็น 4 ตระกูลใหญ่ ดังนี้
1.ตระกูลวิรูปักษ์ พญานาคตระกูลสีทอง 2.ตระกูลเอราปถ พญานาคาตระกูลสีเขียว 3.ตระกูลฉัพพยาปุตตะ พญานาคตระกูลสีรุ้ง 4.ตระกูลกัณหาโคตรมะ พญานาคตระกูลสีดำ
พญานาคเกิดจากลักษณะ 4 แบบ คือ 1.แบบโอปปาติกะ เกิดแล้วโตทันที 2.แบบสังเสทชะ เกิดจากเหงื่อไคล สิ่งหมักหมม 3.แบบชลาพุชะ เกิดจากครรภ์ 4.แบบอัณฑชะ เกิดจากฟองไข่
ในตำนานเล่าว่า พญานาค ชั้นสูงเกิดจากโอปปาติกะ เป็นชนชั้นปกครองที่อยู่อาศัยของพญานาคมีตั้งแต่ในแม่น้ำ หนอง คลอง บึง ต่างๆ จนถึงชั้นสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา เป็นพญานาคที่อยู่ในการปกครองของท้าววิรูปักษ์ ซึ่งเป็นผู้ปกครองชั้นสวรรค์จาตุมหาราชิกาด้านทิศตะวันตก และเหตุที่ทำให้มาเกิดเป็นพญานาค เพราะทำบุญมากแต่เจือด้วยราคะ
ขอขอบคุณที่มา : kidnan.com
เป็นยังไงกันบ้างกับหลากหลายเรื่องราวที่เพจเรื่องเล่าชาวสยามได้นำมาเล่าต่อของตำนาน บทความนี้นำมาเผยแพร่เพื่อศึกษาเผยแผ่บารมีเป็นสังฆบูชา และเทิดทูนเกียรติบุคคลคุณครูบาอาจารย์ทุกท่านผู้มีพระคุณ ทั้งนี้โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน บางเรื่องอาจเป็นความเชื่อส่วนบุคคล